1. Terrorçylygyň töwekgelçiligi henizem ýokarlanýar
Terrorçylyk töwekgelçiligi, esasanam dini ekstremizmden halkara jemgyýetçiligi üçin çynlakaý mesele bolup galýar. Bu howplara diňe Eastakyn Gündogardaky “Yslam döwleti” däl, eýsem halkara terrorçylygynyň merkezinde ýerleşýän “Al-Kaýda” hem girýär. Birnäçe ýyllap terrorçylyga garşy göreşden soň, halkara terrorçylyga garşy göreşde möhüm öňegidişlikler gazanyldy we terrorçylyk çäreleri üçin giňişlik barha azaldy.
2019-njy ýylda halkara terrorçylyga garşy göreş tapgyrda öňe gidişlik etdi, ýöne zorlukly we terrorçylykly hüjümleriň görnüşi hasam ösdi we terrorçylyga garşy çylşyrymlylyk ýokarlandy. Bu, halkara terrorçylyga garşy göreşiň gaty kyn syýahat boljakdygyny aňladýar. Dünýädäki zorlukly we terrorçy güýçlere garşy gazaply göreş "yza çekilmek we yzarlamak" täze tapgyra gadam basdy. Halkara jemgyýetçiligi ylalaşygy gurmagy, güýç toplamagy we ädimme-ädim göreşmegi dowam etmeli.
2. Bar bolan halkara howpsuzlyk düzgünine güýçli täsir edýän ýerli bidüzgünçilikler we bulaşyklyklar has görnükli bolýar
Localerli tolgunyşyklaryň gerimi giňelýär we sebäpleri has çylşyrymly. Bularyň arasynda Türkiýe ýaly has uly syýasy we harby giňişlik gözleýän sebit güýçleri, Hindistan we Päkistan ýaly geosyýasy çaknyşyklar, Bosgunlaryň akymynyň Europeewropadaky soňky täsiri, Brexit, populizm we globallaşma garşylygy we maýoryň ýaýramagy sebäpli ýüze çykýan näbellilikler bar. ýokanç keseller we täze üýtgeşmeler.
3. Sebitdäki ýarag ýaryşy güýçlenip, esasy ýurtlaryň arasynda harby bäsdeşlik has ýitileşdi
2019-njy ýylyň 24-nji iýulynda Milli Goranmak ministrligi 2019-njy ýylyň täze döwri Milli goranmak ak kagyzyny neşir etdi. Hytaý öz ak kagyzyny ABŞ-nyň, Europeanewropa Bileleşiginiň, Hindistanyň, Japanaponiýanyň we beýleki ýurtlaryň harby kuwwatyny giňeldýändigine ünsi çekip, “halkara strategiki bäsdeşlik güýçlenýär”.
Halkara faktorlaryň köp sanly pikirine we Taýwan bogazy meselesine esaslanyp, Hytaý şoňa görä harby kuwwatyny artdyrar.
Iş wagty: 12-2022-nji dekabry